Osvećenje vode ima svoje poreklo u prvim vekovima hrišćanstva, o čemu svedoče drevni pisani izvori, kao apostolske ustanove. Evhologion Serapiona Tmuitskog kao i rani oci Crkve: Teodorit, blaženi Jeronim, Epifanije i drugi. Ipak, i pored sve svoje drevnosti, u početku nije postojalo ustanovljeno pravilo kada, gde i kako se vrši vodoosvećenje. Postojala je izvesna razlika u tim obredima.

No, svima njima je zajedničko da se osvećenje vode vrši pomoću određenih molitava, prizivanjem naitija Svetoga Duha, kao i krstolikim blagosiljanjem i pogruženjem u vodu Časnoga Krsta, što i danas čini elemente svakog vodoosvećenja.

3 narodna običaja za nalaženje srodne duše: ritual za Bogojavljenje otkriva ime ljubavi vašeg života

Danas su poznata dva osvećenja vode: veliko i malo. Veliko vodoosvećenje se vrši dva puta u godini na Krstovdan (Navečerje Bogojavljenja) i na Bogojavljenje, u kome se sećamo krštenja Isusa Hrista u reci Jordan, u kome Crkva vidi ne samo prototip omivanja grehova, no i stvarno svećenje prirodne vode pogružavanjem Boga u telu u vodu.

To je svečani obred kojem, skoro redovno, prisustvuje veliko mnoštvo naroda, koji osvećenu vodu nose svojim domovima, jer se ta sveta vodica - bogojavljenska, čuva u svakom domu preko cele godine kao velika svetinja, a koristi se samo u velikoj nuždi (bolesti, uznemiravanje od strane zlih duhova). U nekim našim krajevima običaj je da sveštenik sam raznosi Bogojavljensku vodicu po domovima vernika.

Malo vodoosvećenje vrši se u različitim prilikama, pri drugim crkvenim činovima i obredima, pa i na traženje pojedinih vernika. Prema svakoj potrebi, može se vršiti malo osvećenje vode u svako vreme i na svakom mestu: u kući, u polju, u vrtu i tako dalje.

PageBreak

Šta je veliko osvećenje vode a šta malo: kada sveštenik donosi svetu vodicu u domove vernika
Foto: Shutterstock sta_je_veliko_osvecenje_vode_a_sta_malo_kada_svestenik_donosi_svetu_vodicu_u_domove_vernika

Tradicija, običaj i nasušna potreba vernika...

Tradicija je u Srpskoj pravoslavnoj crkvi da sveštenik u toku godine dva puta poseti domove svojih vernika radi izvršenja svećenja vodice, i to nekoliko dana pred Krsnu slavu, i pred najveći hrišćanski praznik - Vaskrs.

Dolaskom sveštenika u kuću i svećenjem vodice, ulazi blagodat Božija u Vaš dom. Jer, po završetku čina osvećenja vode, sveštenik kropi sva odelenja u kući, kao i svu čeljad koja je prisutna, pri čemu oni celivaju Časni Krst i desnicu sveštenika.

Kako se pravilno pije bogojavljenska vodica: evo šta treba da uradite za zdravlje i sreću na Bogojavljenje

To osvećenje vodice po domovima nije samo "puki" običaj, nego nasušna potreba samih vernika, koji osećaju potrebu da povremeno budu osvećeni i očišćeni kropljenjem svete vodice.

Kod pravoslavnih Grka ima dosta porodica koje zahtevaju od svojih sveštenika, da neizostavno, svakog meseca, dolaze i vrše osvećenje vode po domovima. Naš narod je izgubio taj osećaj svetinje i potrebe za svetinjom, te su stoga mnogi prestali da primaju sveštenika za vodicu, a i oni koji ga primaju, često to nerado čine.

Sveta vodica, naročito ona bogojavljenska (koju narod uglavnom i nosi svojim domovima), može se čuvati neograničeno vreme. Ma koliko je dugo čuvali, ona ne gubi svoju osvećujuću blagodat niti postaje podložna kvarenju. Ima u narodu porodica koje bogojavljensku vodicu čuvaju po trideset i više godina, s tim što svake godine, od nove vodice, kada je donesu iz crkve, pomalo dodaju u flašu u kojoj drže staru vodicu.

Izvor: SPC Altena