Još pre 5.000 godina, u starom veku i u doba egipatske kulture, znalo se za blagodeti lečenja bojom i svetlošću (hromoterapija i helioterapija). Od tada do danas istraživanje delovanja svetlosti i boja na naš nervni sistem zaokuplja pažnju mnogih naučnika i umetnika.

Neki od njih su istraživali psihološko delovanje boja na emotivna stanja, dok su se neki više orijentisali na shvatanje boje kao frekvencije koja preko očiju i hipotalamusa dolazi do svake ćelije u telu.

Upravo je takav uticaj boje, a i crte, istraživala ruska naučnica, klinički psiholog i porodična terapeutkinja Tatjana Zakirovna Polujahtova. Ona je pre dvadeset godina dala nov pogled na ljudske mogućnosti i nakon dugogodišnjih istraživanja utemeljila novu metodu art terapije poznatu kao metoda crtanja fraktala.

Metoda crtanja fraktala prvi put je primenjena na seminaru o zalihama neiskorišćenih ljudskih potencijala i načinima na koji se oni mogu ostvariti. Od 1991. godine prve dijagnostičke fraktalne crteže nacrtalo je nekoliko desetina hiljada osoba, a neke od njih i dalje crtaju po ovoj metodi.

I danas metoda nalazi put do sve većeg broja ljudi koji pomoću nje menjaju svoje živote. Osim u Rusiji, metoda je našla obožavaoce i u okolnim zemljama (Litvanija, Moldavija, Latvija...), a odnedavno i u Hrvatskoj i Srbiji.

Fraktali kao forma nisu nam nepoznati. Šezdesetih godina 20. veka francuski matematičar Benoa Mandelbrot (Benoît Mandelbrot) imao je potrebu da matematičku formulu pretvori u vidljivi oblik. Pomoću računarske tehnologije stvorio je fraktale, geometrijske oblike koje je moguće beskonačno uvećavati, a da se pri svakom novom uvećanju vide detalji koji pre uvećanja nisu bili vidljivi. Osnovi princip fraktala je da postoji sličnost između delova oblika i oblika kao celine.

Sličnost računarskih fraktala i fraktalnih crteža je u principu gradnje oblika. Fraktalni crtež, koji sami crtamo prema određenim uputstvima, predstavlja naš život koji se sastoji od mnogo delova a svi zajedno čine celinu. Menjajući jedan deo unutar fraktalnog crteža, mi menjamo svoj život.

Fraktal je slika koja se sastoji od jedne neisprekidane linije i obojenih polja. Kombinacije boja, različitih vrsta linija i različiti pritisci koji se koriste u fraktalu su terapeutski. Linija je zadužena za davanje smera našim mislima, u ovom slučaju pozitivnim, a svaka boja zaslužna je za postizanje sklada unutar nekog područja u životu (zdravlje, odnosi, kreativno izražavanje, posao...).

PageBreak

Kako fraktali utiču na osobu koja ih crta

Posebnost fraktalnih crteža je u tome što po prvi put imamo mogućnost da nacrtamo i vidimo svoje unutrašnje stanje. Ruka osobe koja crta posredstvom olovke se povezuje s podsvešću preko koje dobija informacije o emotivnom stanju, ravnoteži, odnosno neravnoteži određenih područja u životu.

Ali put nije jednosmeran. Tu istu crtu i boje koristimo u terapeutske svrhe, kao lek, kako bismo uneli harmoniju u svoje emotivno stanje i delovanje. Autorka metode Tatjana Polujahtova crtu i boju iskoristila je kao alat za promenu unutrašnjeg stanja čoveka, te je osmislila ključ po kom se te promene događaju.

Većina onih koji su crtali fraktale svedoče o smanjenju stresa, povećanju vitalne energije, oslobađanju kreativnog potencijala i većoj potrebi za stvaranjem i delovanjem. Crtanjem fraktala moguće je ostvariti skladne porodične i partnerske odnose, poboljšati zdravlje i doživeti uspeh na poslovnom planu. U svakom slučaju, fraktali utiču na povećanje harmonije i ravnoteže u životu osobe koja ih crta.

Tehnika crtanja fraktala vrlo je jednostavna. Svi frakatali se crtaju zatvorenih očiju, a boje se biraju po pravilima crtanja određenih fraktala. Posebno je zanimljiv prvi, tzv. dijagnostički crtež iz kojeg je moguće dobiti informacije o tome koliko koristimo kreativan potencijal, živimo li u prošlosti, sadašnjosti ili budućnosti, šta nas blokira ili inspiriše. Preko boja dobijamo informacije o vitalnoj energiji, duhovnom putu, količini zadovoljstva, obrazovanju, odnosima, zdravlju i ostalim aspektima koji su sastavni deo našeg života. Kombinacija boja, crta i polja specifična je za svaku osobu.

PageBreak

Dijagnostički crtež kao psihotest

Za crtanje dijagnostičkog fraktala potreban nam je beli papir A4 (horizontalne orijentacije), crna hemijska olovka i set od 24 bojice. Fraktal se crta zatvorenih očiju.

Jedan minut po papiru crtamo neprekinutu liniju koja na kraju oblikuje jedinstvenu formu. Zatim se fraktal boji bojicama koje takođe biramo zatvorenih očiju. Ova metoda je odličan psihotest koji nam daje objektivan i tačan prikaz unutrašnjeg stanja i svega na čemu osoba koja crta treba da poradi.

Dijagnostičkni crtež služi nam za utvrđivanje trenutnog stanja, određivanje početne tačke iz koje krećemo u avanturu lične promene. Sledi crtanje korekcijskih fraktala, opet po određenim uputstvima. Koristeći terapeutsku kombinaciju boja, osoba koja crta svoj život kreira tačno u željenom smeru.

Osim dijagnostičkih i korekcijskih, postoje i druge zanimljive vrste fraktala. Mogu se crtati mini-ciklusi, fraktali podrške, fraktali u paru, fraktali za ispunjenje želja te umetnički fraktali. Svaki od njih ima svoja pravila crtanja koja omogućavaju ostvarenje zadatog cilja.

Svi ovi fraktali crtaju se zatvorenih očiju. Boje se biraju u zavisnosti od namene.

Postoje još dve vrlo zanimljive vrste frkatala, emocionalni i kristalni, a oni se crtaju na drugačiji način. Pre crtanja potrebno je osvestiti i odrediti početno stanje u kom se osoba nalazi i definisati cilj koji želi da ostvari. Zatim se tačkama i crtama kreiraju fraktali koji pomažu u ostvarenju cilja. Kristalni fraktal uma boji se tonovima samo jedne boje, a emocionalni se uopšte ne boji.

Metoda crtanja fraktala izuzetno je jednostavna i pristupačna svim generacijama, zato ih jednako vole i deca i odrasli, a namenjena je svima koji uživaju u ličnom razvoju, ali i onima koji rade s ljudima. Kad osoba jednom nauči pravila crtanja fraktala, potpuno je slobodna da samostalno crta.

Prednosti ove tehnike su što osoba ne mora da ima umetničko predznanje, nisu potrebni posebni uslovi, a i materijal za crtanje je povoljan i dostupan. Prednost je, takođe, i to što osoba koja nauči pravila crtanja fraktala sama sebi može postati terapeut, jer se terapija i događa tokom crtanja.

Metoda crtanja fraktala nije alternativa već samo dodatak konvencionalnom medicinskom pristupu. Ona ne može pomoći u lečenju određenih bolesti, ali može pomoći pacijentu da se lakše nosi s bolešću. Crtanje frakatala doprinosi promeni stava prema životu, što će pacijenta dovesti do iscjeljenja.