Tri lica muzike
Shutterstock tri_lica_muzike_3

Harmonija mikrokosmosa

Sklad makrokosmosa ili harmonija sfera, zapravo je Pitagorina teorija o matematičkoj harmoniji, u kojoj se udaljenost između nebeskih tela poistovećuje sa muzičkim intervalima, a može se prikazati brojčanim odnosima kao 2:1, 3:2, 4:3...

Ideja o matematičkoj harmoniji bila je od ogromnog značaja za muziku i razvoj medicinske nauke. Brojčana, simetrična relacija u makrokosmosu preslikavala se i na mikrokosmos, odnosno na sklad ljudskog tela i duše, takođe uočljiv i u radu organa, temperamentu, aktivnostima udova. Antičkim lekarima Pitagorina teorija ponudila je osnovu u kojoj se muzika koristila kao terapijsko sredstvo u fiziologiji i patologiji, kao sistem harmonije i disharmonije četiri glavna telesna soka (krv, gnoj, žuta žuč i crna žuč), što je imalo uticaj ne samo na somatsku medicinu već i na psihologiju i psihijatriju.

Savremena istraživanja došla su do saznanja da u našem telu ne postoji skoro nijedna funkcija na koju tonovi ne mogu da utiču. Tajna je skrivena u auditivnim nervima koji su šire rasprostranjeni i mnogo bolje povezani nego bilo koji drugi nervi u telu. Kada uživamo u muzici, dolazi do lučenja hormona sreće endomorfina. Prvi susret sa zvukom događa se već 18 nedelja posle začeća, kada embrion uživa u glasu majke. Prvi organ koji se razvija kod  čoveka jesu uši, a zvuke upijamo i preko najvećeg organa – kože. Sluh embriona na početku je ograničen na samo pet tonova majčinog organizma koje proizvode njeno srce, krvotok i peristaltika creva.

Verovatno se baš tu nalaze koreni pentatonike, lestvice od pet tonova, broja toliko važnog za uspavanke, jer je svaka sačinjena baš od toliko. Muziku naše telo pamti od ovih prvih uspavanki majčinog tela do kraja trajanja. Uz nju se smejemo, plačemo, volimo. Ona nas uzbuđuje, teši i smiruje. Koja je muzika prava? Svaka koja vam prija jeste vaša prava i dobra muzika, jer svako od nas ima svoje poreklo, fizičke osobine, nasleđene utiske koji su različiti od drugih, kao i značajne razlike u nervnom sistemu, načinu mišljenja, osećajnom reagovanju, osetljivosti na zvuk, boju i oblik...

Kineski carevi uvek su se više zanimali za muziku nego za politiku jer su smatrali da se jedno društvo, sve dok se u njemu muzika ne menja, ni samo neće promeniti. Vekovima skamenjena pravila kineske muzike zasnovane na pentatonici, simbolika i snaga broja pet, zabranjene i dozvoljene melodijske formule, podržavali su i održavali konzervativizam kineskog društva.

U Egiptu muzičari su smatrani faraonovim rođacima, u Mesopotamiji oltari su zapravo bili ogromni bubnjevi sa neverovatnom zvučnom snagom, u Kini su na instrumentu kinu (nešto poput citre) svirali samo vladari, u Palestini su postojali ansambli sastavljeni od 4.000 muzičara, a u Staroj Grčkoj muzika je bila jedna od disciplina na Olimpijskim igrama.

Budite bolji. Slušajte muziku.

The man thet hath no music in himself,
Nor is not moved with concord of sweet sounds,
Is fit for treasons, stratagems, and spoils.
The motions of his spirit are dulls as night,
And his affections dark as Erebus
Let no such man be trusted.
(William Shakespeare)

Prethodna strana